Laureaci konkursu na najlepszą pracę magisterską i doktorską 2017

Laureatami konkursu na najlepszą pracę magisterską i doktorską z dziedziny nauk mineralogicznych w roku 2017 zostali:

Mgr Katarzyna Liszewska, Uniwersytet Warszawski

“Compositional diversity in the Green Tuff ignimbrite, Pantelleria (Italy), as revealed in glass and selected mineral analyses”

Promotor: dr hab. Bogusław Bagiński, prof. nadzw. UW

Dr Justyna Smolarek, Uniwersytet Śląski

“Charakterystyka geochemiczna ordowicko – sylurskich zdarzeń globalnych”

Promotor: dr hab. Leszek Marynowski, prof. nadzw. UŚ

5th Central European Mineralogical Conference and 7th Mineral Sciences in the Carpathians Conference

Banská Štiavnica, Słowacja, 26-30 czerwca 2018

XXII Meeting of the International Mineralogical Association

Melbourne, Australia, 13-17 sierpnia 2018

European Geosciences Union General Assembly 2018

Wiedeń, Austria, 8–13 kwietnia 2018

Goldschmidt 2018

Boston, USA, 12-17 sierpnia 2018

XXV Sesja Sekcji Petrologii Polskiego Towarzystwa Mineralogicznego

Petrology in narrow and wide perspective: 25 years of Sessions of the Petrology Group of the Mineralogical Society of Poland

Brunów, 25-28 października 2018 

Izotopowy Zapis Przeszlości Ziemi

• Autorzy: Jan Burchart, Jan Kral
  • Wydawnictwo: Książka w przygotowaniu przez Polskie  Towarzystwo Mineralogiczne
    • Stron: 223; 26 str. literatury, 3 załączniki tabelaryczne, 1 plansza  barwna

Początkowo stosowanie metod izotopowych w geologii  ograniczało się do określania wieku minerałów i skał i do  wypracowywania tabeli chronostratygraficznej. Stopniowo jednak  zakres zastosowań niepomiernie się rozszerzył i obecnie metody  izotopowe stały się ważnym źródłem informacji nie tylko o wieku  lecz także genezie skał. Znajdują zastosowanie w tektonice, są wykorzystywane w poszuklwaniu złóż, pomagają rozpoznawać źródła zanieczyszczeń środowiska i dróg ich przemieszczania, dotarczają podstawowych informacji o materii pozaziemskiej.

Literatura źródłowa poświęcona tej problematyce jest niezwykle bogata, rozproszona w specjalistycznych czasopismach i często trudna do zrozumienia przez geologa. Książki zaś podsumowujące stan badań są w Polsce raczej trudno dostępne i w dużej mierze trudno zrozumiałe dla nieprzygotowanego czytelnika. Opracowania monograficzne w języku polskim to właściwie tylko dwie książki prof. A. Polańskiego z lat 1961 i 1979. Poza tym w dotychczasowej literaturze trudno doszukać się uwag na temat strategii badań, źródeł błędów i ich realistycznej oceny, wpływu sposobu przygotowania prób do analizy, wreszcie ograniczeń geologicznej interpretacji wyników.

Zadaniem niniejszego opracowania jest pomoc w zrozumieniu istoty wskaźników izotopowych, tak by zdawać sobie sprawę z możliwości jakie oferuja, świadomie z nich korzystać, stosownie dobierać materiał do badań i w sposób odpowiedzialny interpretowac wyniki analiz. Praca ma charakter monografii, możliwie w pełny lecz zrozumiały sposób przedstawiająca całość problematyki.

Poszczególne rozdziały to:

• Postawy fizyczne
• Metody analityczne
• Mofdel izochronowy
• Główne metody datowań (Rb - Sr, Sm - Nd, Lu - Hf, Re-Pt-Os, (U,Th) - Pb, 230Th - U, FT(traki), K - Ar, Ar - Ar, izotopy kosmogeniczne i wygasłe
• Koncepcja wieków stygnięcia
• Źródła błędów
• Uwagi o geologicznej interpretacji datowań
• Czy stałe są stałe?

Książka ma charakter monografii naukowej, lecz przy obecnym braku podobnych opracowań w języku polskim z pewnością może spełniać rolę podręcznika akademickiego dla kursu geochronologii, a częściowo także dla geochemii i petrologii.

Atlas minerałów i skał

Autor: Eligiusz Szełęg

• Wydawnictwo: Pascal
• Rok wydania: 2007
• Oprawa: zintegrowana
  • Stron: 272
• Format: 123x197 mm
• ISBN: 978-83-7513-138-3

Kamienne twory natury już od zamierzchłych czasów intrygują niezwykłymi kształtami, właściwościami i kolorami. Atlas prezentuje wciąż mało znany, a fascynujący świat minerałów i skał występujących w Polsce. Zawiera mnóstwo informacji o pochodzeniu minerałów i skał, omawia ich charakterystyczne cechy, wskazuje miejsca, gdzie występują. Opisy minerałów i skał ilustruje 300 barwnych fotografii wykonanych przez autora; większość przedstwionych okazów pochodzi z jego prywatnej kolekcji. Atlas minerałów i skał to znakomity przewodnik zarówno dla początkujących poszukiwaczy i kolekcjonerów, jak i tych, którzy od lat interesują się mineralogią.

Encyklopedia Minerałów. Minerały Ziemii i Materii Kosmicznej

•   Autor: Andrzej Manecki
•   Wydawnictwo AGH
•   Rok wydania: 2004
•   Oprawa: twarda
•   Stron: 500
•   Format: A4
•   Książka zawiera płytę CD
•   ISBN:89388-67-7

  Encyklopedia ujmująca aktualny stan wiedzy o minerałach             składa się z czterech części. W pierwszej - "Alfabetyczny wykaz     wszystkich minerałów uznanych bądź zatwierdzonych przez Międzynarodową Asocjację Mineralogiczną (IMA)" - zestawiono znane i opisane w literaturze naukowej minerały i grupy minerałów. W części drugiej - "Alfabetyczny wykaz minerałów materii kosmicznej: meteorytów, pyłów kosmicznych, komet, planetoid, planet i księżyców naszego Układu Słonecznego" - zestawiono minerały pozaziemskiego pochodzenia. Część trzecia to "Alfabetyczny wykaz nazw nieaktualnych, pomyłkowych, synonimów oraz nazw gemmologicznych, technicznych i handlowych". Część czwartą stanowi wykaz nazw angielskich i odpowiadających im nazw polskich. Barwnym uzupełnieniem jest płyta CD stanowiąca załącznik do encyklopedii zawierająca 100 kolorowych makrofotografii minerałów i ich kryształów.

Ilustrowana encyklopedia skał i minerałów

•  Autor: Jerzy Żaba
•  Wydawnictwo: Videograf II
•  Rok wydania: 2007 
•  Oprawa: twarda
•  Stron: 504
•  Format: 210x270 mm
•  ISBN: 83-7183-385-7

Dr hab. Jerzy Żaba jest profesorem Uniwersytetu Śląskiego, gdzie kieruje Zakładem Geologii Fizycznej i Geotechniki oraz prowadzi zajęcia dydaktyczne ze studentami geologii na Wydziale Nauk o ziemi w Sosnowcu. Wykłada też na Wydziale Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wszechstronna wiedzę na temat skał i minerałów zdobył w czasie studiów geologicznych na Wydziale Nauk Przyrodniczych Uniwersytetu Wrocławskiego oraz podczas licznych badań naukowych prowadzonych w różnych rejonach Polski i świata, między innymi w Czechach, na Pustyni Gobi w Mongolii, na Saharze Centralnej w Algierii, w rejonie Kilimandżaro w Tanzanii, na Krymie na Ukrainie, Syberii i Kamczatce w Rosji. Profesor Jerzy Żaba jest autorem lub współautorem ponad 100 publikacji, w tym poszukiwanej książki "Zbieramy minerały i skały - przewodnik po Dolnym Śląsku." Encyklopedia jest poprawioną i uzupełnioną wersją Ilustrowanego słownika skał i minerałów, wydanego w 2003 roku, który zyskał znakomite opinie zarówno w środowisku naukowym, jak i wśród kolekcjonerów i miłośników kamieni.

Meteoryty. Oblicza gości z kosmosu.

•  Autor: Andrzej Manecki 
•  Wydawnictwo: BOSZ
•  Rok wydania: 2010
•  Oprawa: twarda
•  Stron: 120
•  Format: 210 x 280 mm
•  ISBN: 978-83-7576-115-3
•  EAN: 9788375761153

Publikacja (pierwsza tego typu na rynku wydawniczym) łączy styl książki popularno-naukowej z albumowym sposobem ilustracji. 
Czytelnik znajdzie w niej obszerne informacje o meteorytach – genezie, budowie, minerałach; opisy najsłynniejszych spadków; aktualne dane o materii Układu Słonecznego i historii Wszechświata. Autor jako jeden z pierwszych w naszym kraju podjął problematykę z dziedziny tzw. kosmomineralogii, analizując niezwykle ciekawe, maleńkie cząstki pierwotnej materii układu słonecznego – chondry. 
Ilustracje to bogaty wybór zdjęć najsłynniejszych meteorytów, a także archiwalnej ikonografii związanej z odwiecznym zainteresowaniem człowieka zjawiskami astronomicznymi. Oprócz zdjęć efektownych meteorytów, przedstawiają także wspomniane wyżej chondry, z jednej strony ciekawe, a z drugiej efektowne w obrazach mikroskopowych (optycznych i elektronowych) zakrzepłe krople pramaterii słonecznej. Całość wzbogacają zdjęcia tektytów, a przede wszystkim – zdjęcia TRÓJWYMIAROWE. Załączona do albumu płyta zawiera wszystkie albumowe ilustracje wraz z kwintesencją treści, a dodatkowo interaktywną galerię obrazów trójwymiarowych, statycznych i w ruchu obrotowym.

Minerały. Systematyczny katalog 2004 (Minerals - A systematic catalogue 2004)

•  Autor: Jan Parafiniuk
•  Wydawnictwo: Towarzystwo Geologiczne "Spirifer"
•  Rok wydania: 2005
•  Oprawa: miękka
•  Stron:
•  Format:
•  Książka zawiera płytę CD
•  ISBN: 83-923013-0-7

Niezwykle starannie przygotowany wykaz minerałów zgodny ze stanem na koniec roku 2004. Oprócz nazw minerałów i dat ich ustanowienia, podane są: wzór chemiczny, układ krystalograficzny, barwa, twardość, gęstość, środowisko powstawania i częstość występowania oraz ewentualne znaczenie gospodarcze. Zwraca uwagę zracjonalizowana systematyka minerałów i ich rozsądnie podane wzory chemiczne. Zaznaczone zostały minerały, tworzące szeregi kryształów mieszanych. Ponadto książka zawiera dwa indeksy nazw minerałów: polski i angielski, które są w rzeczywistości słownikami - polsko-angielskim i angielsko-polskim. Indeks polsko-angielski uzupełniony został określeniem przynależności systematycznej każdego minerału. Część systematyczna poprzedzona jest wstępem, w którym podane zostały kryteria wyróżniania minerałów, pochodzenie i znaczenie ich nazw, polskie nazewnictwo minerałów i zasady klasyfikacji. Wyjaśniony także został przyjęty przez autora układ tabelaryczny.
Bardzo cenną cechą książki jest starannie opracowane polskie nazewnictwo minerałów, oparte na zasadach IMA, ale uwzględniające ducha i formalne reguły języka polskiego. Proponowane nazewnictwo jest znakomitym posunięciem we właściwym kierunku. Nakład książki to 1000 egzemplarzy, zatem jest nie ogromny, więc wszyscy ci, którzy interesują się minerałami, powinni zatroszczyć się o szybkie zdobycie tej bardzo pożytecznej i dobrze opracowanej pozycji.

Podstawy geochemii środowiska

•  Autor: Zdzisław M. Migaszewski, Agnieszka Gałuszka
•  Wydawnictwo: WNT
•  Rok wydania: 2006
•  Oprawa: miękka
•  Stron: 576
•  Format:164 x 238 mm
•  ISBN: 83-204322-3-5

Opracowanie składa się z dwóch części, z których pierwszą poświęcono podstawom geochemii środowiska, a drugą podstawowym trendom metodycznym i badawczym w tej dziedzinie ze wskazaniem na nowe perspektywiczne technologie w ochronie środowiska.

Przewodnik do petrografii (podręcznik)

• Autor: Praca zbiorowa pod redakcją Andrzeja Maneckiego i Marka Muszyńskiego
• Wydawnictwo AGH
• Rok wydania: 2008
• Oprawa: twarda
• Stron: 504
• Format: B5
• Książka zawiera płytę CD
• ISBN:978-83-7464-110-4

Podręcznik zawiera podstawowe materiały do przedmiotu petrografia i przeznaczony jest dla geologów studiów I i II stopnia oraz studiów doktoranckich, a w węższym zakresie dla geografów i gleboznawców. Autorami poszczególnych rozdziałów są pracownicy naukowo-dydaktyczni Wydziału Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, Akademii Górniczo-Hutniczej: Jerzy Czerny, Krzysztof Dudek, Katarzyna Górniak, Barbara Kwiecińska, Marek Łodziński, Andrzej Manecki, Jacek Matyszkiewicz, Marek Muszyński, Włodzimierz Parachoniak, Maciej Pawlikowski, Tadeusz Ratajczak, Andrzej Skowroński i Tadeusz Szydłak. Przydatnym załącznikiem jest płyta CD zawierająca mikrofotografie skał i ich minerałów uzyskane za pomocą mikroskopów polaryzacyjnych i elektronowych mikroskopów skaningowych.

Surowce mineralne i chemiczne przemysłu ceramicznego

• Autor: Piotr Wyszomirski, Krzysztof Galos
• Uczelniane Wydawnictwa Naukowo-Dydaktyczne AGH Kraków
• Rok wydania: 2007
• Stron: 284
• ISBN 978-83-7464-116-6

Podręcznik Piotra Wyszomirskiego i Krzysztofa Galosa pt. „Surowce mineralne i chemiczne przemysłu ceramicznego" (ISBN 978-83-7464-116-6, KU 0250, s. 284, tab. 37, rys. 102, fot. 67, cena 30.-zł) został wydany przez Uczelniane Wydawnictwa Naukowo-Dydaktyczne AGH Kraków w 2007 r. (z dodrukiem w 2009 r.). Przeznaczony jest dla studentów ceramiki, nauk o Ziemi oraz innych, pokrewnych kierunków. Zapewne będzie też przydatny dla kadry technicznej pracującej w przemyśle ceramicznym oraz inwestorów w dziedzinie zagospodarowania krajowych złóż kopalin ceramicznych i pozyskiwania z nich surowców odpowiedniej jakości.
Książka składa się z dwóch części. W pierwszej z nich, w czterech kolejnych rozdziałach omówione zostały podstawowe metody badań składu fazowego surowców, takie jak: analiza mikroskopowa w świetle przechodzącym, analiza rentgenograficzna i analiza termiczna, a także metody analizy składu ziarnowego. W drugiej części, w ośmiu rozdziałach zostały przedstawione te grupy surowców, które aktualnie są najważniejsze z punktu widzenia potrzeb przemysłu ceramicznego, a więc surowce krzemionkowe, skaleniowe, ilaste, boksytowe i pokrewne, węglanowe wapniowe, węglanowe magnezowe, siarczanowe wapniowe oraz cyrkonowe. W każdym z tych rozdziałów podano informacje ogólne, a następnie dla najważniejszych odmian surowców - podstawowe kryteria jakościowe i źródła zaopatrzenia, zarówno krajowe jak i zagraniczne. W końcowej części każdego rozdziału omówiono najważniejsze aspekty związane z określaniem składu mineralnego omawianych surowców. Kolejną częścią książki są suplementy, które dotyczą m.in. podstawowych cech optycznych niezbędnych dla mikroskopowej identyfikacji najważniejszych minerałów i faz syntetycznych występujących w surowcach ceramicznych, danych rentgenograficznych i termogramów tych surowców, a także prezentują wybrane układy fazowe. Ważnym suplementem jest też „Słownik wybranych pojęć, terminów i akronimów", który powinien ułatwić Czytelnikom książki właściwy odbiór jej treści. Książkę kończy barwny atlas fotografii wybranych surowców ceramicznych, złóż kopalin i zakładów produkcyjnych.
Podręcznik uzyskał przychylne recenzje, które zostały opublikowane w krajowych czasopismach (Szkło i Ceramika 60, 2009, Nr 1; Materiały Ceramiczne 60, 2008, Nr 2; Cement, Wapno, Beton 13/75, 2008, Nr 6) jak też na stronie internetowej http://www.czechclaygroup.cz towarzystwa Česka Společnost pro výzkum a využiti jílů (Informator čislo 42, listopad 2009). Książkę można zamówić m.in. w Uczelnianych Wydawnictwach Naukowo-Dydaktycznych AGH (strona internetowa: http://www.WydawnictwoAGH.pl) i w Internetowej Księgarni Akademickiej (http://www.akademicka.org), a także bezpośrednio nabyć w punktach sprzedaży zlokalizowanych na terenie AGH („marka Marka” Biblioteka Główna AGH tel. 698064307, kiosk w łączniku pomiędzy pawilonami A-1/C-1 tel. 126344640).

15 listopada 2017 (środa), godz. 14.00

Rafał Juroszek - Mineralizacja żyłowa skał pirometamorficznych

Oddział Górnośląski Polskiego Towarzystwa Mineralogicznego

Wydział Nauk o Ziemi, Uniwersytet Śląski, sala 002, ul. Będzińska 60, 41-200 Sosnowiec

28 listopada 2017 (wtorek), godz. 12.00

Agnieszka Gałuszka - Chemiczne wskaźniki antropocenu

Instytut Chemii, Uniwersytet Jana Kochanowskiego, sala B1, ul. Świętokrzyska 15G, Kielce